Kinderseele - Hermann Hesse

 

Scrit in 1919 sub li pseudonim Emil Sinclair

 

Quelcvez noi acte, noi ea ci o ta, fa to-ci e to-ta, e omnicos es levi, sin sucie e tam nonligant, que omnicos sembla posser esser anc diferent. E quelcvez, in altri hores, necos posse esser diferent, necos es nonligant e levi, e chascun de nor respirationes es definit per forties e pesant per fate. Li actes de nor vives queles noi nomina bon, e pri queles noi descri facilmen, apartene presc omnes a ti unesim, "levi" tip, e noi oblivia les levimen. Altri actes, pri queles lor descrition da nos dolore, es nequande obliviat, ili es a un cert gradu plu li nores quam li altris, e lor ombres cade long sur li dies de nor vives.

 

On intrat nor dom paternal, locat grand e clar sur un strade tam clar quam it, tra un alt porta, e strax pos li intrada on esset imbrassat per friscore, li crepuscul e humid petrin aere. Un alt, tenebrosi hall fat li intrante silentmen continuar ad-supra, li suol de rubi tegules ex sable-petre ductet un poc supra vers li scaliere, li comense de quel jacet detra se in li profund demí-tenebrositá. Pluri millenes de vezes yo ha intrat tra ti-ci alt porta, e nequande dat atention al porta e coridor, tegules e scaliere; malgré to, it esset sempre un intrada ad-in un altri munde, "nor" munde. Li hall odorat quam petre, it esset obscur e alt, detra se ductet li scaliere ex li tenebrosi friscore ad-supra e vers li lúmine e limpid comfort. Ma sempre trovat se in prim li halle e li solemni crepuscul ta: alquo ligat al patre, alquo ligat a dignitá e potentie, alquo ligat a castigation e remorse. Mill vezes on intrat it ridente. Támen quelcvez on intrat e trovat se subitmen aplastat e supresset, sentit timore, e strax trovat li scaliere quel fat se líber denov.

 

Al etá de deciun annus, yo revenit ex li scol al hem, in un de ti-ta dies in quel li fate guata in li angules, in quel li coses evenit facilmen. In ti-ta dies chascun desórdine e ínquietitá de su propri anim semblat reflectet in su propri circumage, semblat desfigurar it. Íncomoditá e anxietá opresse nor cordies, e noi sercha e trova lor pretendet causes éxter nos, vide li munde desfigurat, e incontra resistentie in omni loc.

 

Tal esset ti-ta die. Desde li temporan hores del die it opresset me - qui save ex u? fórsan ex li somnies nocturn - un sentiment quam remorse, benque yo hat fat nequo particulari. Li expression del visage de mi patre in li matine monstrat un expression de suffrentie e reproche, li lacte del dejuné hat esset tepid e sin guste. Yo incontrat null trubles in li scol, ma anc to denov esset ínconsolant, it gustat mort e descorageant e unit se in ti-ta sentiment, ja familiari a me, de ínpotentie e desesperantie, li sentiment quel di nos que li témpor es sin fine, e que noi por sempre va star por sempre e sempre litt e sin potentie e in compulsion a ti stupid e fetid scol, por annus e annus, e que li tot vive es sin significantie e repulsiv.

 

Yo esset trublat ti die anc pri un amico de ti-ta epoca. Yo hat recentmen comensat un amicitá con Oskar Weber, li filio de un conductor de locomotive, sin justmen saver quo tirat me a il. Il hat recentmen fanfaronat que su patre ganiat sett marks in un sol die, e yo hat respondet con negligentie que mi patre ganiat deciquar. Li comensa del truble esset just to que il trovat se impressionat pri li númere e fat null objectiones contra it. Quelc dies plu tard yo fundat un alliantie con Weber in quel noi etablisset un monete-buxe ex quel noi planat plu tard comprar un pistol. Li pistol jacet in li vitrine de un ferragero, e esset un arme massiv con du bluatri tubes de ferre. E Weber hat ja fat li calculationes por me que on besonat solmen sparniar un poc chascun vez por un cert periode por posser comprar it. Il sempre havet moné - il sovente obtenet un billet de deci por comission, o trinc-moné, e quelcvez trovat moné sur li strade, o coses con valore pecuniari, coses vendibil quam huf-ferres, pezzes de plumbe e altri coses. Por nor buxe il strax dat un billet de deci, e hat convictet me que li plan esset possibil e dat esperantie pri su execution.

 

Durant que yo intrat nor hall ti-ci midí e vers in li me in li frisc céllaresc vente sufflat admonitiones de un millene de íncomod e odiabil coses e mund-órdenes, mi pensas esset ocupat con Oskar Weber. Yo sentit null amore vers il, benque su visage, quel amemorat me ti de un lavera, esset simpatic. To quo atraet me a il esset ne su person, ma alquo altri, yo posset nominar it su stand - it esset alquicos quel il partiprendet con presc omni púeres de su tip e orígine: un cert impertinent mode de viver, un spess pelle contra risca e humiliation, un familiaritá con li litt e practic aferes del vive, con moné, con magasines e atelieres, merces e precies, con cocine e laveríe e simil coses. Púeres quam Weber, a queles li frappas in li scol semblat ne tam dolorosi e qui esset simil e afabil con servitores, carreros e usineras, ti púeres stat diferentmen e con plu certitá in li munde quam yo; ili esset tam plu adult, ili savet quant ganiat lor patres in un die, e savet sin dúbite anc altri coses, con queles yo possedet null experientie. Ili ridet pri expressiones e jocas queles yo ne comprendet. Ante omnicos ili posset rider in un maniere quel a me esset negat, in un maniere sordid e crud, ma ínnegabilmen adult e presc "mannic". It ne auxiliat que on esset plu inteligent quam ili e savet mult plu in li scol. It ne auxiliat que on vestit se plu bon, pectinat e lavat se plu bon. In contrari, just ti-ci diferenties devenit por ili un beneficie. Ad-in li "munde", quam it aparit me in li lúmine de crepuscul e aventura, yunos quam Weber posset intrar sin desfacilitás, durant que a me li "munde" esset tam cludet e tra li ínfinit processe de oldijar e seder in li scol, tra exámines e education, tra chascun de ti-ci su portas de intrada yo posset conquestar solmen con multissim pena. Naturalmen ti tip púeres trovat anc coses quam huf-ferres, aure e pezzes de plombe sur li strade, obtenet payament por comendes, e ganiat omni tip coses in magasines e prosperat in omni maniere.

 

Yo havet li obscur sentiment que mi amicitá a Weber e su monete-buxe esset necos plu quam un savagi desire a ti-ta "munde". Weber esset por me in null maniere car, except su grand secret, li auxilie de quel il stat plu proxim al adultes quam yo, con quel il vivet in un munde sin veles, plu nud e robust, quam yo con mi somnies e desires. E yo sentit ja que il vell esser un deception por me, que yo ne vell successar eraffar de il su secrete e su clave magic al vive self.

 

Il hat just forlassat me, e yo savet que il nu eat vers hem, con bravore e self-satisfation, sifflante con alegritá, ínnubat de alquel sospiras e suspectiones. Quande il incontrat li servitoras e usineros e videt les in lor enigmatic, fórsan marvelosi e mem criminal vive, por le it esset in null maniere un rébus e imensi secrete, null dangere, null savagitá e excitation, ma self-evident, tam conosset e hematri quam li aqua al anate. It esset talmen. E yo in contrari, yo vell sempre star al látere, sol e íncert, plen de sentimentes ma sin certitá.

 

Quamcunc, li vive por mi in ti-ta die gustat denov sin esperantie e fad, li die possedet alquo lunedíesc in se, benque it esset saturdí, it odorat quam lunedí, tri vezes plu long e tri vezes plu desertet quam li altri dies. Damnat e repulsiv esset li vive, deshonest e desgustant. Li adultes actet quam si li munde esset complet e quam si ili self esset demí-deos, noi púeres necos plu quam jettallia e scum. Ti professores—! On sentit li desire de penar e vers ambicie in se, on fat honest e passionat eforties a lu bon, coses quam li aprension de ínregularitás in grec o mantener su vestimentes nett, obedir li genitores o silentmen e heroicmen tolerar quelcunc tip dolore e humiliation - yes, sempre e sempre on levat se, ardentmen e con pietá, por devoer se a Deo e al ideal, pur e nobli ped-via quel extendet til li altores, por practicar vertú, auxiliar li altres - ah, ma sempre e sempre it restat solmen un prova, un efortie e curt volada con ales battent! Alquo sempre evenit pos dies, o mem pos hores, alquo quel ne deve evenir, alquo miserabil, trublant e hontosi. On sempre cadet, just ex li medie del max obstinaci e nobli resolutiones e juramentes, subitmen e ínescapabilmen ad-in pecca e vilanitá, in li mundanitá e lu habitual! Pro quo it esset talmen, que on tam profundmen reconosset e sentit in li cordie li bellitá e rectitá de bon intentiones, durant que constantmen e sin cessa li tot vive (li adultes includet) esset fetid con mediocritá e omniloc determinat a lassar lu mesquin e avari triumfar? Qualmen it posset esser, que in li matine in li lette sur li genús o in li nocte avan accendet candeles fat un sacrosant jurament de alliantie a lu bon e luminosi, vocat Deo e anunciat ínamicitá por sempre ad omni vicie - e que poy, quelcvez solmen quelc hores plu tard, on posset far li max abject perfidie al sam sacrosant jurament e resolution, mem con simplic coses quam li partiprension a un seductiv rise, o tra li audition de un stult scolero-joca? Pro quo it esset talmen? Esque altres fat it diferentmen? Li heróes, li romanos e grecos, li cavalleros e prim cristianes - esque ti-ta homes esset diferent de yo, plu bon, plu perfect, sin mal instinctes, providet per alquel organ quel ne trovat se in me, quel impedit les a retrocader sempre ex li ciel ad-in lu mundan, ex lu sublim ad-in lu ínadequat e miserabil? Esque li pecca original esset ínconosset a ti-ta heróes e santos? Esset lu sant e nobli un possibilitá solmen por tis  in poc númere, rar e selectet? Ma si yo, in null maniere un selecteto, nascet totvez con ti impulse a lu bon e nobli, ti savagi e singlutant desire por puritá, bonitá e moralitá? Ne esset to un mocage? Trovat se ti coses in li munde de Deo, que un mann o un yuno deve suffrer e desesperar con li simultanitá de haver omni alt e bass desires in se, existente solmen quam un ínfelici e comic figura, por li plesura del Deo qui observat it? Esset to li afere? Alor esque ne li tot munde esset un diábolic mocage, digni solmen a sputar sur it? Alor esque Deo ne esset un brute, un follo, un stupid e vili buffon? - Ah, e durant que yo pensat talmen con li sapore de rebelliosi cupiditá, mi timent cordie ha ja punit me tra tremement convulsiones pro har pensat un tal blasfemie!

 

Quam clarmen yo vide li afere, triant annus plu tarde, ti scaliere avan me denov, con li alt ciec fenestres erectet contra li proxim mur del vicinos e ex quel tam litt lúmine intrat, con li abietin scalunes scurat blanc e li etages interimari e li glatt palisse de dur ligne, polit tra mi millvez precipitant descenses! Malgré li distantie de ti infantie e su íncomprensibilitá e magie quel it porta por me quande videt quam un tot, yo malgré to memora exactmen qualmen in me, in li medie de felicitá, trovat se ti suffrentie e discordantie. Omni ti sentimentes trovat se tande in li cordie del infanto ja sam quam ili resta por sempre: dúbite a su propri valore, vacillation inter excessiv self-confidentie e descorage, inter munde-despectent idealisme e voluptá comun - e qualmen tande e cent vezes plu tarde in li trates de mi essentie nu depreciabil maladie, nu distintion, havet quelcvez li credentie que Deo volet ducter me tra ti agonic via a ti-ci special isolation e profundament, e vide in altri situationes in omni to necos plu quam li marca de un mesquin debilitá de caractere, un neurose, quam tis trenat penosimen tra li vive por millenes de persones.

 

Si yo mey retroducter omni sentimentes e lor agonic conflicte sur un basic sentiment e descrir con un sol nómine, alor yo save nequel altri parol quam: timore. It esset timore, timore e íncertitá, quel yo perceptet in omni ti hores de disturbat felicitá infantal: timore de punition, timore avan mi propri conscientie, timore del impulses de mi anim, queles yo sentit quam prohibit e criminal.

 

Anc in ti témpor pri quel yo narra, venit sur me ti sentiment de timore, quande yo aproximat se al porta vitrin tra li scaliere devenient plu e plu luminosi. It comensat con un astriction in li abdómine, quel levat se til li gúttur e ta devenit sufocant e nauseativ. Simultanmen in ti momentes, e anc nu, yo sempre sentit un ínhabil embarassament, un misconfidentie contra chascun observator, un tirada vers esser sol e ocultar me. Con ti-ci maliciosi e maledit sentiment, yo intrat li corridor e li salon. Yo sentit it: alcú li diábol es liberat, alquo va evenir. Yo sentit it jus quam un barometre senti li change in li pression del aere, con irredemptibil passivitá. Ah, ta it es denov, li cose pri quel on ne parla! Li demon serpentat tra li dom, li pecca original rodet al cordie, enorm e ínvisibilmen stat detra chascun mur un spíritu, un patre e judico.

 

Yo savet ancor necos, e omni to esset solmen un idé, un anticipation, un molestant íncomoditá. In tal situationes it esset sovente melior si on maladijat, vomit e reposat in li lette. Tande quelcvez li cose preterpassat sin damage, li matre o sestra venit, on obtenet té e sentit se circumdat per amant cuida, e on posset plorar o dormir, por trovar se plu tard al moment de avigilation san e felici in un munde completmen changeat, redemptet e luminosi.

 

Mi matre ne esset in li salon, e in li cocina esset solmen li servitora. Yo decidet visitar patre, al scritoria de quel on intrat tra un strett scaliere. Malgré yo timet le, quelcvez it esset bon a tornar me a le, a ti, a quel on havet tam multcos a demandar pardon. Con li matre it esset plu facil e levi a trovar comforte; ma con patre it havet plu valore, it significat un pace con li rectificant conscientie, un reconciliation e un nov alliante con li potenties de lu bon. Pos tal desfacil confrontationes, investigationes, confessiones e punitiones yo hat sovente exeat li scritoria de patre bon e pur, quáncam punit e admonit, ma plen de nov intentiones, e fortificat tra li alliantie del potentes contra lu mal hostil. Yo decidet serchar patre e dir le que yo esset malad.

 

E pro to yo ascendet li litt scaliere quel ductet al scritoria. Ti litt scaliere, con su propri odore de tapete e del sicc son del vacui e levi lignin scalunes esset, malgré su micritá, un ínfinitmen plu significant via e porta de destine quam esset li hall; mult important aferes hat ductet me ci, centvez yo tenet timore e dolore de conscientie durant li ascension, anc defiation e savagi colere, e ne rarmen retornat con salvation e nov securitá. In bass li coses esset apt por li matre e infantes, ta sufflat un aere sin damage; ci in supra vivet potentie e spíritu, ci trovat se li tribunale e temple e li "Reyatu del Patre". Un poc íntranquil quam sempre, yo presset li old-modic clinc vers infra e demí-apertet li porta. Vers me fluet li bon conosset odore del scritoria patrin: odores de libres e incre diluet tra li blu aere intrant per demí-apert fenestres, blanc, nett cortines, un perdit fil de eau de cologne, e sur li scri-table un pom. - Ma li chambre esset vacui.

 

Yo intrat con un demí-mixtura de deception e aleviation. Yo mutat mi passus e intrat solmen con li ped-fingres, just quam noi ci in supra sovente devet marchar quande patre dormit o havet cap-dolore. E strax pos conscier que yo marchat talmen, mi cordie comensat palpitar e yo sentit li terrent pression denov in li abdómine e li gúttur. Yo vadet plu in avan reptente e timente, un passu e denov un passu, e nu yo ja ne esset un ínnocent visitante e suplicante, ma un intrusor. Ja pluri vez yo hat secretmen intrat un del du chambres del patre durant su absentie, escutat e explorat su secret reyatu e du vezes anc alquo furtet ex it.

 

Li memorie de to esset ja ta e plenat me, e yo savet strax: nu stat ta li misfortun, alquo hat evenit, yo hat fat alquo prohibit e mal. Null pensas pri fugir! Yo vell har preferet, yo pensat zelosimen e ferventmen, fugir ex ti loc, vers bass tra li scaliere, ad-in mi litt chambre o in li jardine - ma yo savet que yo ne vell, ne vell posser far to. Internmen yo desirat que mi patre mey moer se in li chambre vicin, intrar li chambre e rupter li tot cadavric sorcie quel demonicmen tirat e ligat me. Oh mey il intrar! Lass que il mey intrar, egal si il intrat reprimandante me, ma mey il solmen intrar ante que it esset tro tard!

 

Yo tussat por informar pri mi presentie, e quande null response venit, yo criat levimen: "Papá!" Omnicos restat calm, li mult libres al mur tacet, un ale de fenestre movet in li vente e jettat un rapidmen movent reflection del sole sur li terren. Nequi salvat me, e in me self esset null libertá a far alquicos except ti quel li diábol volet. Un sentiment de criminalitá fat mi stomac contracter se e li puntas del fingres frigid, e mi cordie palpitat con timore. Yo savet ancor necos pri quo yo vell far. Yo savet solmen, que it vell esser alquo mal.

 

Nu yo stat al látere del scri-table, prendet un libre in li manu e leet un titul anglés, quel yo ne comprendet. Yo odiat anglés - patre sempre parlat it con li matre quande noi ne devet comprender lor conversation, anc quande ili argumentat inter se. In un scudelle jacet omni tip micrallia, dent-lignettes, scri-puntas ex stal, pingles. Yo prendet du ex li scri-puntas e plazzat les in mi tasca, Deo save pro quo, nam yo ne besonat les e possedet scri-puntas con null mancantie. Yo fat it solmen por sequer li compulsion quel presc sufocat me, li compulsion a far lu mal, a damagear me, a pesar me con pecca. Yo traleet superficialmen li paperes de mi patre, videt un comensat lettre sur quel stat li paroles: "Mersí a Deo, noi e li infantes standa tre bon," e li latinesc scritura de su caligrafie regardat me quam ocules.

 

Poy yo vadet silentmen e furtivmen trans li spacie, intrante li lett-chambre del patre. Ta stat su ferrin camp-lette, sub to su brun pantufles, un manu-toale jacet sur li nocte-table. Yo respirat li aere patrin in li frisc, brilliant chambre, e li image del patre levat se clarmen avan me, reverentie e rebellion luctat in mi opresset cordie. Por momentes yo odiat le e memorat con malicie e schadenfreude qualmen il ye vezes jacet quiet e plat sur su bass camp-lette, tre long e lateralmen extendet, un humid drap sur li fronte, quelcvez sospirant. Yo divinat bon que anc il, lo potent, ne hat havet un vive de facilitá, que anc a il, lo venerabil, dúbites pri se self e anxietás ne esset ínconosset.

 

Mi bizarri odie ha ja passat, sequet per compassion e emotion. Ma interim yo hat tirat un tiruore del garda-robe. Ta stat amassat laveríe e un flacon de eau de cologne, quel yo amat; yo volet odorar it, ma li flacon restat ínapertet e firmmen tamponat, e yo devet retornar it a su propri loc. A su látere yo trovat un micri rond buxe con pastilles, con un guste de lacrice, ex queles yo inboccat alcunes. Un cert deception e sobrietá venit vers me; támen al sam témpor yo esset content a ne har posset trovar e prendet plu. Ja abandonant e renunciant li afere, yo apertet solmen ex curiositá un altri tiruore, con un sentiment plu levi e con li intention de plu tard remplazzar li ferrin scri-puntas a lor propri loc. Fórsan un retorn e repententie, reparation e salvation esset possibil. Fórsan li manu de Deo sur me esset plu fort quam omni tentation...

 

Poy yo jettat un rapid regard vers li breche del apen apertet tiruore. Ah, si solmen strumpettes o camises o old jurnales vell har esset ta! Ma nu li tentation esset ta, e in li rapiditá de secondes retornat li apen exeat spasma e sorcieresc anxietá, mi manus tremet, e mi cordie frappat savagimen. In un scudelle, textet ex bast e con un atmosfere indian o alquo altri exotic, yo videt alquo surprisant, seductent: un tot guirlande de siccat blanc sucrat figues!

 

Yo tenet un in li manu, it esset prodigiosimen pesant. Poy yo forprendet du, tri figues, inboccat un, quelc altres in mi tasca. Nu li tot timore e aventura ne esset in van. Con null redemption e null consolation possibil durant li exeada del chambre, yo volet adminim ne exear it con vacui manus. Yo prendet tri, quar figues in plu ex li anelle, quel malgré to apen devenit plu levi, e quelc figues in plu, e quande mi tascas esset plen e plu quam un demí hat desaparit, yo ordinat li restant figues sur li alquant glutinosi anelle plu laxmen, por que ili mey semblar plu numerosi quam in realitá. Poy, in subit clar horrore, yo cludet li tiruore con violentie, e curret ex ta, tra ambi chambres, in infra tra li litt scaliere e ad-in mi chambrette, ú yo restat e captet mi litt scri-table por restar stant, chancelante sur li genús e respirante spasmaticmen.

 

Strax pos to sonat nor diné-cloche. Con vacui cap e completmen plenat de desilusion e desguste, yo plazzat li figues in mi librescaf, celat les detra li libres e eat al table. Avan li porta al manjatoria yo remarcat que mi manus esset glutinosi. Yo lavat les in li cocina. In li manjatoria yo trovat omnes ja avan li table atendent. Yo dit un rapid bon die, li patre dit li benedition, e yo flexet me sur mi sup. Yo havet null fame, e chascun sirota dat me pena. E apu me li sestras esset sedent, vis-a-vis li genitores, omnes clar e alegri e in honore, solmen yo li criminale ínter ili, sol e sin valore, timente chascun expression de amicitá, e li sapore del figues ancor in li bocca. Hat yo in supra anc li porta al lett-chambre cludet? E li tiruore?

 

Nu trovat se li misere. Yo vell har lassat mi manu esser decupat, si pro to mi figues vell har jacet denov ta supra in li vestiere. Yo decidet forjettar les, prender les con me al scol e dar les al altres. Si solmen li figues vell forear, por nequande plu dever vider les!

 

"Quam miserabil tu aspecte hodie," dit mi patre del altri látere del table. Yo regardat mi plate e sentit su regard a mi visage. Nu il vell remarcar it. Il remarcat ya omno, sempre. Pro quo il tormentat me in avanse? Preferibilmen mey il me strax forducter e mortar me pro mi acte.

 

"Alquo problematic con te?" yo audit su voce denov. Yo mentit, e dit que yo havet cap-dolore.

 

"Tu deve reposar un poc pos li manjage," il dit. "Quant hores de classe tu have in li pos-midí?"

 

"Solmen gimnastica."

 

"Nu, gimnastica ne va damagear te. Ma manja anc, fortia te un poc! It va strax passar."

 

Yo jettat un regard altriloc. Li matre dit necos, ma yo savet que ella regardat me. Yo manjat mi sup til li fine, luctat con li carne e legumes, versat me duvez aqua. Necos plu evenit. On lassat me in pace. Quande al fine mi patre dit li prega de gracie: "Senior, noi mersía te, nam tu es clement, e mey tui bonitá durar por sempre," un vitriolic incision separat me denov del paroles clar, sant, fidibil e de omnes qui sedet se a ti table; li plicada de mi manus esset un mentie, e mi pie postura esset blasfemie.

 

Quande yo stantat me, li matre caressat mi capilles e lassat su manu restar un moment sur mi fronte por confirmar ca yo havet un febre. Quam acri esset omnicos!

 

In mi chambrette yo stat poy avan li libre-scaf. Li matine ne mentit, omni signes hat esset just. It hat devenit un die de ínfortun, li max mal quel yo hat jamá experit. Plu mal coses on ne posset suportar. Quande alquo plu mal venit, on havet null selection quam suicidiar se. On deve haver venen, to esset optim, o pender se. In fine it esset melior esser mort quam viver. Nam omnicos esset ya tam fals e desbell. Yo stat e pensat e happat li celat figues distractetmen e manjat un ex ili, un e plu quam un, sin saver rectmen quo yo fat.

 

Nor monete-buxe intrat mi vision; it stat sur li tabul del scaf sub li libres. It esset un cigar-buxe quel yo hat clovat firmmen; yo hat usat mi tasca-cultelle por cupar un ínhabil fensura in li covrette por li monetes. Li fensura esset cupat mal e crudmen, con splittres de ligne exeant it. Mem to yo ne posset acompleer. Yo havet camarados qui posset far tal coses tam laborosimen e patientmen e sin defectes que ili aspectet quam si un carpentero rabotat it. Yo, támen, sempre solmen progresset con ínhabilitá, hastat in li labor e aportat necos til su propri fine. Talmen esset mi ligneríe, anc con mi caligrafie e mi picturas, talmen esset mi colection de papiliones e con omnicos. Con me omnicos esset necos. E nu yo stat ta e hat furtet denov, plu mal quam jamá. Mem li scri-puntas ex stat trovat se ancor in mi tasca. Por quo? Pro quo yo prendet - devet prender les? Pro quo on devet far to quo on ne volet far?

 

In li cigar-buxe raslat un sol monete, li deci de Oskar Weber. Desde tande necos hat intrat it. Anc ti-ci historie del monete-buxe esset un altri de mi interprensiones! Omnicos atinget necos, omnicos fallit e restat haltat just quam yo hat comensat it! Li diábol mey forprender ti-ci monete-buxe. Yo volet necos plu saver pri it.

 

Ti-ci témpor inter lunch e li comense del scol in dies quam hodie esset sempre genant e desfacil a passar. In bon dies, in pacific, rasonabil, amabil dies it esset un hor bell e desirat; tande yo ó leet in mi chambre un libre pri indianes ó curret strax pos li manjage al circumité del scol, ú yo sempre trovat quelc interprendent camarados e poy noi ludet, criat e curret e devenit calentat, til quande li colpe del cloche vocat nos denov in li "realitá", completmen obliviat de noi. Ma in dies quam hodie - con quem on volet luder e qualmen on stupefat li diábol in su péctore? Yo videt it venir - ancor ne hodie, ma un altri vez, fórsan tost. Tande vell mi destine venir a su propri eruption. On besonat solmen un micri trivialitá, un littissim cose in plu de timore e suffrentie e confusion, e tande it vell debordar, e it vell dever prender su fine con horrore. Un die, un die just quam ti de hodie, yo vell submerser me completmen in lu mal, yo vell far alquo atroci e decisiv in defiation e furie pro li absurd íntolerabilitá de ti-ci vive, alquo atroci, ma liberant, por que li timore e tormente mey prender un fine, por sempre. Yo ne savet quo it vell esser; ma fantasies e interimal compulsiv idés hat ja multvez curret tra mi cap inbrolliantmen, conceptiones de crímine, con queles yo vell venjar me sur li munde e simultanmen revelar e destructer me self. Quelcvez yo sentit que yo vell incendiar nor dom: imens flammes battet con ales tra li nocte, domes e strades esset prendet del foy, li tot cité flammeat grandiosimen contra li nigri ciel. O al altri témpores li crímine de mi somnies esset un venjantie contra mi patre, un mortation e grisatri homicidie. Ma tande yo vell conduir me just quam ti-ta criminard quel yo un vez videt ductet tra li strades de nor cité. It esset un ruptefurtard quel on hat captet e ductet al tribunale regional, manus in ferres, un rigid melon-chapel portat obliqui sur li cap, con un policist regional avan e detra il.

 

Ti-ci mann, quem on fat avansar tra li strades e tra un grandissim turbe de curioses, préter un millene de anatemas, maliciosi jocas e stridet mal desires, ti-ci mann similat in null maniere ti-ta povri, timid diáboles queles on quelcvez videt sur li strade acompaniat con un policist e queles por li pluparte esset solmen povri aprentisos qui hat mendicat por moné. No, to ci esset null aprentiso e semblat in null maniere fractibil, timid e criachant, o refugit in un embarassat e stupid ridettache - to ci esset un ver criminard e portat li alquant battet chapel audacimen sur su cap provocant e ne inclinat, il esset pallid e subridet un poc con despection, e li gente qui insultat e sputat sur le devenit apu il un turbe e un canallia. Yo self hat tande criat con ili: "On captet le, il mey esser pendet!"; ma poy yo videt su rect e fier eada, qualmen il tenet su catenat manus avan se, e qualmen il portat li melon-chapel audacimen sur li dur, sinistri cap just quam un coron - e qualmen il subridet! E poy yo tacet. Just quam ti-ci criminard anc yo vell subrider e tener mi cap ínflexibil quande ili ductet me al tribunale e sur li scafote, e quande li gente in grand númere presset se circum me e criat con despection - yo ne vell dir ni yes ni no, e vell solmen restar silent e despecter les.

 

E quande yo es executet e mort e trova me in li cieles avan li eterni judico, alor yo in null maniere vell genuflexer e submisser. Oh no, e mem quande omni hosties de ángeles stat circum le e omni santitá e dignitá radiat ex il! Mey il maledir me, mey il lassar me bollir in pech! Yo ne volet excusar me, ni humilar me, ni demandar pardon, ni haver alquo a regretar! Quande il demanda me: "Ha tu fat ti e altri coses?" alor yo vell criar: "Adver yo ha fat to, e mult plu, e yo esset rect in har fat it, e si yo vell posser, yo vell far it denov e denov. Yo ha mortat, yo ha brulat domes, pro que it divertisset me, e pro que yo volet mocar e vexar te. Yes, nam yo odia te, yo sputar a tui pedes, Deo. Tu ha torturat e maltractat me, tu ha dat leges queles nequi posse conservar, tu ha instigat li adultes a macular li vives de noi, li yunes."

 

Quande yo successat a completmen imaginar to-ci con claritá e a creder it, a creder que yo vell posser far e parlar justmen talmen, yo sentit un tenebrosi bonessere in me por momentes. Ma strax venit li dúbites denov. Esque yo ne vell debilijar, lassar que on intimida me, e malgré omno capitular? O mem si yo fat omnicos defiant secun mi propri volentie - esque Deo ne vell trovar un surtida, un avantage, un tric, just quam li adultes e li potentes sempre successa trovar, con queles il vell al fine trovar un trump, e far me hontosi, o far que on ne prende mi afere con seriositá, a humiliar me sub li maledit masca de benevolentie? Ah, naturalmen it vell finir talmen.

 

Talmen eat mi fantasies ci e ta, quelcvez lassante me victer, quelcvez Deo, levat me til li statu del índominabil criminard, e tirat me denov vers bass til un infante e debilard.

 

Yo stat avan li fenestre e regardat vers bass al litt corte detra li dom del proxim dom, in quel scafalde-palisses inclinat contra li mur e un par bedes de legumes verdijat in un micri jardine. Subitmen tra li posmidian silentie yo audit li son de cloches queles intrat mi visiones con firmitá e sobritá, anc un clar e strict clocheada demarcant li hora, e denov un altri. It esset clocca du, e, alarmat, yo trovat me éxter ti somnolent anxietás e denov in li realitá. Nor hora de gimnastica comensat, e mem con un par de ales de magie con queles yo posset precipitar me ad-in li sala gimnastic yo vell har arivat tro tard. Misfortun denov! To significat posdeman un vocation de mi nómine, invective e punition. Yo volet nequande ear ta plu, havente ja necos rectificabil. Fórsan con un tre bon, tre fin e credibil excusa... ma un tal cose ne vell evenir a me in li moment, malgré li habilitá con quel li professores hat exercit nos a mentir; yo nu ne posset mentir, inventer, constructer. Star for li classe in tot esset mult melior. Quo it importat nu, si pos li grandissim malfortun juntet se un altri plu micri?

 

Ma li cloche hat avigilat me e paralisat mi ludes de fantasie. Yo esset subitmen tre debil, e con superrealitá mi chambre regardat me fixmen, anc li scri-table, picturas, lette, librescaf, omnes cargat con li severi realitá, omni crias del munde in quel on es fortiat viver, e queles hodie hat devenit denov tam hostil e dangerosi por me. Alor quo far? Hat yo ne evitat li hora de gimnastica? E hat yo ne furtet, miserabilmen furtet, e plazzat li maledit ancor ne-manjat figues denov in li librescaf? Quo importat a me nu ti historie del criminard, li car Deo e li Judicament Final? Anc to vell quamcunc venir in su propri témpor - ma nu in li moment it esset lontan e un stupiditá, necos plu. Yo hat furtet, e ye chascun moment on vell posser decovrir mi crímine. Fórsan it esset ja tro tard, fórsan li patre in supra hat ja extirat ti tiruore e stat avan mi hontosi acte, ofendet e exasperat, questionante se secun quel maniere on mey comensar li processu. Ah, il esset possibilmen ja sur li via al loc in quel yo stat, e si yo ne strax fugit, yo vell in li minute a sequer vider su seriosi visage con li oculares stant avan me. Nam il savet naturalmen que yo esset li furtard. In nor dom trovat se nequel altri criminardes, solmen yo, mi sestras nequande fat tal coses, Deo save pro quo. Ma pro quel motive besonat mi patre a posseder un celat guirlande de figues in su comode?

 

Yo hat ja forlassat mi chambrette e exeat tra li retroporta del dom e li jardine. Li jardines e prates jacet in li brilliant sole, citron-papiliones volat sur li via. Omnicos nu portat un severi e menaciant visage, mult plu mal quam ho-matine. Oh, yo savet it ja, e malgré to nequande sentit it con un tal agonie: qualmen omnicos ta in su self-evidentie e pacific conscientie regardat me: li cité e turre del eclesia, prates e via, herbe-flores e papiliones, e qualmen ti-ta bell e joyosi coses queles on altrimen regardat con joya nu stat foren e insorciat! Yo conosset it e savet li sapore de qualmen on curret sentiente li dolores de conscientie tra un locale familiari a se! Nu mem li max rar papilion vell posser volar sur li prate e aterra se just avan mi pedes, e to vell har esset necos, null incorageament, null atraction, null comforte. Nu li max splendid ceresiero vell posser ofertar me un rame cargat con cereses til li límite, e it vell har possedet null valore, null felicitá vell trovar se in it. Nu li sol cose restant esset fugir, fugir de papá, del punition, de me self, de mi conscientie, fugir e esser sin repose, til quande totvez li ínexorabil ínevitabilitás a venir va venir.

 

Yo fugit sin repose, curret sur li alt coline til li forest, poy de Monte Querco a bass til li farm-moline, sur li ped-ponte e trans it denov a monte e tra li forestes. Ci esset li loc de nor ultim camp indian. Ci in li annu passat, durant que li patre esset in viage, nor matre celebrat Pasca con nos infantes e celat li oves por nos in li forest e tra li mosse. Ci yo hat unvez constructet un castelle con mi cusines durant li vacanties - un demí de it stat ancor. Omniloc restages de coses del passate, omniloc spegules ex queles un altri yo regardat me, un altre diferent del yo de hodie! Hat yo esset talmen? Tam alegri, tam content, plen de gratitá, tam camaradic, tendri con li matre, sin timore, tam íncomprensibilmen felici? Hat to esset yo? E qualmen yo posset devenir quam yo esset nu, tam diferent, tam completmen diferent, tam mal, plen de timore e ruinat? Omnicos esset ancor just quam antey, li forest e rivere, filices e flores, castelle e formicieras, e malgré to omno semblat venenat e devastat. Alor existet null via retro, til ta, ú stat li felicitá e ínnocentie? Posset it nequande devenir denov tam quam it hat esset? Esque yo alquande denov vell posser rider, luder con li sestras, e serchar oves de Pasca?

 

Yo curret e curret, con sudore sur mi fronte, e detra me curret mu culpa junt con li gigantic e imensi ombre de mi patre quam cochassator.

 

Préter me curret stradettes e submerset márgines de forestes. Yo stoppat sur un altore for del via, jettat me in li herbe con cordie palpitant, palpitationes venient fórsan del rapid curse a monte e queles plu tard fórsan va ameliorar se. In bass yo videt li cité e rivere, li hall de gimnastica ú li hora hat ja finit e ex quel nu curret li púeres in omni directiones, e videt li long tegment del dom de patre. Ta esset li lett-chambre del patre e li tiruore in quel li figues mancat. Ta esset mi chambrette. Ta li judicament, si yo vell retornar, atender me. - Ma si yo ne retornat?

 

Yo savet que yo vell retornar. On retornat sempre, chascun vez. It sempre finit con to. On ne posset fugir, on ne posset fugir a Africa o a Berlin. On esset micri, sin moné, nequi auxiliat. Yes, si solmen omni infantes cooperat e auxiliat unaltru! Li infantes esset mult, existet plu infantes quam adultes. Ma ne omni infantes esset furteros e criminardes. Solmen un poc esset simil a yo. Fórsan yo esset li sol. Ma no, yo savet que sovente evenit aferes quam li mi - anc un de oncles hat quam infante furtet e fat mult coses, coses queles yo hat un vez audit per hasarde, coses parlat secretmen durant un conversation con li genitores, secretmen, quam on sempre parlat pri coses queles valet li pena a escutar. Ma omni to ne auxiliat me, e anc si ti oncle esset ta, il ne vell auxiliar me! Il esset ja adultijat e hat devenit pastor, e il vell adherer se al adultes e lassar me abandonat sol. Ili omnes esset tal. Vers nos li infantes ili esset sempre alquant fals e deshonest, ludet un rol, actet diferentmen quam ili esset in li realitá.

 

Fórsan ne mi matre, o adminim minu. Yes, si yo nequande plu retornat? Alquo posset evenir, yo posset fracter mi col o dronar o esser aplastat per li tren. Tande li coses vell semblar diferent. Tande on vell aportar me al dom, on vell esser silent e chocat e plorar, yo vell har atristat les e li figues e tal coses ne vell esser li subjecte de conversation. Yo savet tre bon que on posset suicidiar se. Yo pensat anc que yo vell far talmen, plu tard, si li coses apejorat se tam mult. E maladijar vell har esset tre bon, ma ne solmen con un tussada, ma con un ver mortificant maladie, just quam tande quande yo havet li scarlatine.

 

Ínterim li hora del gimnastica esset ja long finit, anc li témpor in quel on atendet me in li dom por café. Fórsan ili vocat me e serchat me in me chambre, in li jardine e li corte, in li mansarde. Ma si li patre hat ja decovrit mi furte, on ne vell serchar me, nam il ja savet.

 

Yo ne posset plu star sin moventie. Li fate ne hat obliviat me e stat sempre detra me. Yo comensat currer denov. Yo arivat ad un banca in li parca, anc sur quel restat un memorie, denov in altri, quel unvez hat esset bell e car e quel nu brulat quam foy. Mi patre hat dat me un tasca-cultelle, noi fat juntmen un promenada, joyosimen e in bon pace, e il hat sedet se sur ti-ci banca durant que yo serchat in li boscage un long baston de avelane a tranchir. Tande con tro mult zel yo ruptet li strett conexion inter li lame e li nov cultelle, retornante in horrore, volet in prim celar li secrete ma esset questionat pri li afere. Yo esset tre ínfelici pro li ruptet cultelle e anc pro quo yo expectat un reprimande. Ma tande li patre solmen subridet, caressat mi epol levimen e dit: "Quam damage, tu povri mannette!" Quam yo amat le tande, quam mult yo petit su pardon internmen! E nu, quande yo pensat pri li visage de mi patre tande, pri su voce e compassion - quam monstruosi esset yo, qui hat sempre fat le chagrinar, mentit e hodie mem furtet!

 

Quande yo revenit al cité, proxim li ponte superiori e lontan de nor dom, li crepuscul hat ja comensat. Ex un magasine, detra li porta de vitrine de quel un lúmine ja ardet, venit un current púer qui subitmen stat avan me e vocat me per mi nómine. It esset Oskar Weber. Nequi posset har esset minu benevenit quam il. Ma yo audit de il que li professor ne esset conscient pri mi absentie in li hora de gimnastica.  Ma u yo hat esset?

 

"Ah, necú," yo dit, "yo ne sentit me tre bon."

 

Yo esset silent e rebattet su questiones, e pos un témpor quel yo trovat íncredibilmen long, il remarcat que yo esset iritat. Nu it esset su torn a incolerar se.

 

"Lass me star in pace," yo dit frigidmen, "yo posse retornar self."

 

"Ah cert?" il criat nu. "Anc yo posse ear solmen just quam tu, stupid infantach! Yo ne es tui púdel, tu mey saver. Ma ante to yo vole ya saver quo ha evenit con nor monete-buxe! Ta sta un deci de me, ma tu ha contribuet necos."

 

"Tu posse haver tui deci mem hodie si tu time por it. Si solmen yo nequande deve incontrar te denov. Quam si yo vell prender alquo ex te!"

 

"Tu ha recentmen prendet támen mult coses," il dit con despection, ma ne sin lassar un breche in li porta a reconciliation.

 

Ma yo hat ja devenit calid e incolerat, li tot timore e confusion acumulat in me eruptet in clar colere. Weber havet nequo a dir contra me! Contra il yo esset just, contra il yo havet un bon conscientie. E yo besonat alquem contra qui yo posset sentir to, contra qui yo posset esser fier e just. Lu tot desordinat e tenebrosi fluet ex me tra ti-ci via de surtida. Yo fat to quo yo altrimen tam cuidosimen evitat: yo fat exear li bon filio, yo concludet que it ne vell un grand adversitá por me si yo renunciat ti amicitá con un tal gamino. Yo dit le que desde nu li manjar de beres in nor jardine e li luder con mi ludettes hat atinget lor fine. Yo sentit un calentation e reviventie in me: yo havet un ínamico, un adversario, alqui quel esset ínjust e quem on posset inpuniar. Mi tot vive-instinctes unit se in ti-ci redemptent, benevenit, liberant furie, in li austeri joya de haver un ínamico quel ti-ci vez ne vivet in mi interiore, un quel stat vis-a-vis me, e qui fixmen regardat con surprisat, poy incolerat ocules, con un voce quel yo audit e acusationes queles yo despectet, e injuries queles yo posset superar.

 

Durant li undeant exchange de paroles noi vagat proxim unaltru tra li tenebrosijant strade vers bass; ci e ta alqui regardat nos ex li porta de un dom. E yo usat omni ti coses de furie e despecte queles yo sentit contra me por tornar les contra li ínfortunat Weber. It esset un delicie quande il menaciat informar li professor de gimnastica pri mi absentie: con to il fat se ínjust, devenit mesquin, e fortificat me. Un par gente stat e regardat nor actes quande noi comensat frappar unaltru in li proximitá de Via Carnero. Noi puniar unaltru in li stomac e visage e dat pedcolpes ad unaltru con nor sapates. Nu yo hat obliviat omnicos por un moment, yo esset just e null criminard, cupiditá por sangue fat me felici, e benque Weber esset plu fort quam yo, yo esset plu agil, plu astut, plu rapid, plu ardent. Calentat, noi battet unaltru con colere. Quande il desesperatmen araffat li colare de mi camise e lacerat it, yo sentit con fervore li fluvie de frisc aere currer sur mi ardent pelle.

 

E durant li battida, lacerada e colpes de pede, luctada e strangulada noi ne cessat molestar, insultar e destructer unaltru con paroles sempre plu fervent, sempre plu stult e mal, sempre plu poetic e fantastic. Anc ta yo stat plu alt quam il: yo esset plu mal, plu poetic, plu inventiv. Vocat un can, yo vocat le un svincan. Vocat un vilano, yo nominat le Satan. Noi ambi sanguat sin sentir qualcunc cose, e durant to nor paroles acumulat un mal sorceríe in se: noi dit unaltru que on mey ear al patibul, dit quam bon it vell esser haver cultelles por picar li costes e torna les ta unvez intrat, noi insultat li nómines, orígines e patres de unaltru.

 

It esset li prim e sol vez que yo conductet un tal lucte in plen febre guerraci til li fine, con omni colpes, atrocitás, e invective. Yo hat sovente audit tal vulgari e primitiv injuries e hontosi paroles con un aterret plesura; nu yo criat les self, just quam si yo esset habituat e bon exercit in lor usada. Lácrimes curret ex li ocules e sangue sur li bocca. Ma li munde esset magnific, it possedet un significantie, viver esset bon, frappar esset bon, sanguar e far sanguar esset bon.

 

Yo nequande posset trovar denov li fine de ti-ci lucte in mi memorie. A un cert punctu it hat finit, a un cert punctu yo stat sol in li silent tenebrositá, reconosset angules de strades e domes, e trovat me proxim a nor dom. Con lentitá li intoxication fugit e li intern pluvie e tónnere cessat, e li realitá penetrat in mi senses poc a poc, in prim solmen avan li ocules. Poy li fontane. Li ponte. Sangue sur mi manus, lacerat vestimentes, strumpes glissat vers bass, un dolore in li genú, un altri in li ocul, li chapel for - omnicos aparit plu e plu, devenit realitá e parlat a me. Subitmen yo esset profundmen fatigat, sentit mi trement genús e brasses, tastat por trovar li mur del dom.

 

E ta esset nor dom. Mersí a Deo! Yo savet necos plu in li munde except que in ta trovat se refugie, pace, lúmine, securitá. Exhalante, yo pussat li alt porta detra. Ta, in li odore de petre e humid friscore, li memorie subitmen fluet sur me, cent vezes plu fort. O Deo! O car deo! Yo flarat severitá, lege, responsibilitá, patre e Deo. Yo hat furtet. Yo esset null vulnerat heróe retornant del camp de battallie. Yo esset null povri infante quel trova su dom e su matre e deveni inlettat del matre in calore e compassion. Yo esset un furtero, un criminard. Ta in supra trovat se null refugie, lette e dorme por me, null manjage e cuida, null comfort e oblivie. Por me atendet solmen culpa e judicament.

 

Tande, in li tenebrosi vesperal hall e in li scaliere, li scalunes de quel yo grimpat con pena, yo respirat, yo crede, por momentes por li unesim vez in mi vive li frigid étere, isolation, fate. Yo videt null exeada tra quel escapar, yo havet null planes, anc null timore, necos except li frigid, crud sentiment: "Talmen it deve esser." Prendente li palisse yo tirat me plu e plu vers supra in mi ascension. Avan li vitrin porta yo sentit un poc desire por un final moment de seder me sur li scalunes, respirar, e reposar un poc. To yo ne fat: it havet null signification. Yo devet intrar. Apertente li porta li pensa venit me: quam tard esset li hora? Yo intrat li manjatoria. Ili sedet ta circum li table e hat just permanjat; un plate con pomes stat ancor ta. It esset circa clocca ott. Yo nequande hat retornat tam tard sin permission, nequande mancat al hora de diné.

 

"Mersí a Deo, ta tu es!" criat mi matre vividmen. Yo videt que ella hat suciat se pri me. Ella curret vers me e stat ta chocat quande ella videt mi visage e li sordidat e lacerat vestimentes. Yo videt necos e regardat nequem, ma yo sentit clarmen que li patre e matre hat exchangeat regardes e atinget un acorde pri me. Mi patre tacet e controlat se; yo sentit quam incolerat il esset. Li matre cuidat me, mi visage e manus esset lavat, plastre esset glutinat, poy yo obtenet alquo a manjar. Compassion e cuida circumdat me, yo sedet calm e profundmen hontosi, sentit li calore e savurat it con un culpabil conscientie. Poy yo esset misset al lette. Yo dat mi manu al patre, sin regardar le.

 

Mi matre venit a me quande yo ja jacet in li lette. Ella prendet mi vestimentes del stul e dat me altres, nam deman esset soledí. Poy ella comensat levimen questionar, e yo devet informar la pri mi rixe. Benque ella trovat it un mal acte de mi parte, ella ne reprimandat me e esset un poc surprisat que yo esset tam depresset e timid per un tal cose. Poy ella exeat.

 

E nu, yo pensat, ella esset convictet que omnicos esset bon denov. Yo hat partiprendet in un rixe e battet til flution de sangue, ma deman to vell esser obliviat. Pri li altri cose, lu ver, ella savet necos. Ella esset atristat, ma impartial e afectionat. Anc li patre semblantmen ancor savet necos. E nu yo esset subjugat a un terribil sentiment de deception. Yo remarcat nu que yo, desde li moment in quel yo intrat nor dom, hat esset plenat completmen con un singul, ardent e consumptent desire. Yo pensat, volet, desirat necos altri quam li comensa del tempeste, que li judicament sur me mey esser fat, que lu terribil mey devenir realitá e con to que li horribil timore mey cessar. Yo esset preparat por omnicos. Oh, mey yo har esset punit, battet e serrat! Mey il har afamat me! Mey il har maledit e refusat aconosser me quam filio! Si solmen per to li anxietá e tension posse trovar su fine!

 

Vice to yo jacet ta, yo hat ancor juit amore e cuida, yo esset indulget afabilmen, ne fortiat a aconosser mi mal actes, e nu posset solmen atender e timer lu nov. Ili hat pardonat mi lacerat vestimentes, li long absentie del dom e li mancantie al diné pro que yo esset un poc fatigat e sanguat e fat les sentir pena, ma plu quam to, pro que ili ne divinat li altri cose quel evenit, pro que ili savet solmen mi mal manieres, ne mi crímine. Nu it vell esser duvez plu mal, quande exposit al lúmine! Fórsan ili vell inviar me, quam ili unvez hat menaciat me, ad un tal punitoria in quel on manjat old e dur pane e laborat durant su tot líber témpor con segar e nettar bottes, in quel trovat se dormitorias con survigilatores qui battet on con bastones e avigilat on a clocca quar in li matine con frigid aqua. O vell ili dar me al policie?

 

Támen quocunc vell venir, lu cert esset que un long témpor de atendida stat avan me. Yo devet suffrer li timore ancor plu, circumear ancor plu con mi secrete, tremer in li dom avan chascun regard e passu e ne posser vider quemcunc in li visage.

 

O esque it esset in li fine possibil que mi furte ne hat esset remarcat? Que omnicos restat just quam it esset? Que omni ti-ci timore e angustie hat esset in van? - O, si solmen to vell har evenit, si tal ínpensabil e marvelosi coses esset possibil, tande yo volet comensar un vive tot nov, yo volet mersiar Deo e tra to monstrar Le con merite tra hores e hores que yo vivet un vive completmen pur e ínmaculat! To quo yo in li passate provat far ma fallit nu vell successar, nu mi intention e volentie esset sat fort, nu pos ti-ci misere, ti-ci inferne plen de tormente! Mi tot essere captet ti fantasie e alimentat se con it. Consolation pluviat ex li cieles, li future apertet se blu e lucentmen. Con ti fantasies in fine yo indormit me e dormit sin trubles durant li tot, bon nocte.

 

In li matine it esset soledí, e ancor jacente in li lette yo sentit alquo simil al sapore de un fructe, ti sentiment particulari, strangimen mixtet, ma quam un tot tam deliciosi sentiment de soledí just quam yo conosset it desde mi epoca quam scolero. Li matine de soledí esset un bon cose: dormir tard, null scol, pensas pri un bon lunch, null odore de professor e incre, e mult líber témpor. To esset li chef-motive. Adjuntet a to esset altri, plu foren e fad tones: ear al eclesia o al soledí-scol, promenadas con li familie, concernes pri li fin vestimentes. Con to li pur, bon, deliciosi guste e aroma devenit alquant distordet e decomposit - just quam du bon ma diferent manjages ingestet al sam témpor, púdding e succ por exemple, conflictet con unaltru, o quam li litt sucrages o pastetes queles on obtenet in micri magasines quelcvez portat con se un debil ma fatal subguste de caseo o oleo. On manjat les, e ili esset bon, ma ili ne esset plen e radiant e on esset fortiar ignorar li parte desavantageosi. Nu, talmen it esset por li pluparte soledí, precipue quande yo devet ear al eclesia o li soledí-scol, quel felicimen ne esset sempre li casu. Con to li líber die obtenet un subguste de obligation e desinterest. E durant li promenadas con li tot familie, queles posset esser anc bon, alquo sovente evenit, evenit argumentes con li sestras, un ex ili promenat tro rapid o tro lent, resine glutinat sur su vestimentes; alqual tip obstacul esset por li pluparte ta.

 

Nu, tal coses posset venir. Yo sentit me bon. Desde yer un masse témpor hat passat. Yo ne hat obliviat mi hontosi acte, denov in li matine yo rememorat har fat it, ma it evenit ante un tam long témpor que su horrores hat foreat e devenit ínrealitá. Yer yo hat expiat por mi pecca, si solmen tra dolores de conscientie, e yo hat suffret tra un tot mal, miserabil die. Nu yo esset inclinat a credentie e ínnocentie e subjectet solmen rarmen a tal pensas. It restat ancor ta ne dismisset, yo audit un poc del ton de menacie e ínhabilitá, just quam ti-ta litt obligationes e trubles queles sonat junt in ti soledís.

 

Al dejuné noi omnes esset alegri. A me esset dat li selection inter eclesia e soledí-scol. Yo preferet, quam sempre, li eclesia. Ta on esset alminu lassat in pace e posset lassar su pensas curre líbermen; anc li alt, solemni spacie con li colorosi vitrage esset sovente bell e venerabil, e quande on regardat con demí-cludet ocules tra li long nigratri ale contra li órgan, quelcvez on videt marvelosi images; li turreant pipes del órgan ex li tenebrositá sovente similat un splendent cité con un centene de turres. Yo anc successat, quande li eclesia ne esset tre plen, passar li tot hor íngenat in li letura de un libre de fabules.

 

Hodie yo prendet necos con me e ne suciat, quam yo hat ja fat in li passate, pri qualmen passar li ceremonie in li eclesia. Ancor tam multcos sonat in mi interiore de deman vésper, que yo havet bon e honest intentiones e esset in li disposition de tolerar it amicalmen e complesentmen por Deo, li genitores e li munde. Anc mi colere contra Oskar Weber hat completmen evanescet. Si il vell har venit, yo vell har tractat le in li max bon maniere.

 

Li servicie comensat, yo cantat li verses del cor junt con li altres. It esset li canzon "Pastero de mi Agnes", queles noi hat aprendet de memorie in li scol. A me denov venit li pensa que, qualmen un canzon un vez cantat, mem in li lent e pesant maniere con quel on cantat in li eclesia, possedet un completmen diferent visage quam ti quel it possedet quande on leet o recitat it. In li letura tal verses esset totmen diferent coses, possedet un significantie e esset constructet ex frases. Ma un vez cantat it consistet solmen ex paroles, li frases ne aparit, null significantie esset ta, ma con to li paroles ganiat alquicos: li singularimen cantat e longmen tendet paroles obtenet un strangimen fort, índependent vive, adver sovente ili esset solmen singul síllabes, con se self possedente null signification in tot, ma queles devenit índependent e prendet su propri for. In li verse "Hirte deiner Schafe, der von keinem Schlafe etwas wissen mag" (Pastero de mi agnes, qui save necos pri dorme) por exemple hodie in li canzones del eclesia it hat perdit tot contextu e signification, on pensat ni pri pasteros ni agnes, on pensat pri necos in tot. Ma it esset in null maniere enoyant. Individual paroles, particularimen li "Schla-a-fe", devenit tam strangimen plen e bell que on trovat se completmen lullat ad-in it, e anc li "mag" sonat secretiv e pesant, simil a "Magen" (stomac) e obscur, emotionalmen rich e demí-conosset coses queles on possedet in su propri córpor. E li órgan adjuntet a to! Poy venit li borgopastor e li sermon, sempre íncredibilmen long, e li strangi audition quel on fat, in quel on sovente por un long témpor escutat solmen li clochatri son del voce planeant, poy quelcvez singulari paroles, puntat e clar con lor significantie perceptet, queles on efortiat sequer tam long quam it continuat. Si yo solmen posset seder me in li cor, vice in bass in li galerie junt con li altri mannes. In li cor, in quel yo hat sedet in concertes del eclesia, on esset sedent in li profunditás de pesant e isolat stules, chascun ex queles esset su propri edificie, e in supra on videt un arc strangimen charmant, diversi e rettatri, e in supra al mur esset pictet li Sermon al Monte in suavi colores, e li blu e rubi robe del Salvator sur li pallid-blu ciel esset tam tendri e invigorant a regardar.

 

Quelcvez li stul del eclesia crepitat; yo sentit un profund aversion contra to nam it esset covrit con un yelb, falb lacca, quel sempre glutinat se al sedente. Quelcvez un mosca burdoneat in supra e contra un del fenestres, in li puntat arc de quel esset pictet blu-rubi flores e verdi stelles. E li sermon atinget su fine ante que yo expectat it, e yo alongat me vers avan por regardar li pastor desaparir tra su strett, obscur scaliere. On cantat denov, respirante plu facilmen e plu vocosimen, stantat se e exfluit li eclesia; yo jettat li billet de quin in li oferta-buxe, quel emisset un stannic son quel sonat povrimen ínapt al solemnitá del loc, e lassat me intrar li riverette de homes vers li porta e trovat me propulset ad-in li líber spacie éxter li eclesia.

 

Nu venit li max bell témpor de soledí, a saver li du hores inter eclesia e lunch. Tande, su deventie ja acompleet, on trovat in se pos li long sedentie li desire por movement, ludes o promenadas, o por un libre, e on esset completmen líber til midí, quande on por li pluparte obtenet bon coses. Content, yo vagat vers hem, plenat con boncordiosi pensas e sentimentes. Li munde esset in órdine, viver in it esset bon. Placidmen yo trottat tra li hall e ad-súper tra li scaliere.

 

In mi chambrette brilliat li sole. Yo regardat me címice-buxe, negliget yer, trovat quelc nov cocones, dat frisc aqua al plantes. Poy apertet se li porta.

 

Yo ne remarcat li apertion. Pos un minute li silentie devenit ínusual; yo tornat me por vider. Ta stat mi patre. Il esset pallid e aspectet agonisat. Li salute restat glutinat in mi gúttur. Yo videt: il savet! Il esset ta. Li judicament comensat. Necos esset ameliorat, necos expiat, necos obliviat! Li sole pallidijat, e li matine soledial submerset se marcit.

 

Tirat con fortie ex omni cieles, yo regardat mi patre fixmen. Yo odiat le, pro quo il ne venit yer? Nu yo esset nullmen preparat, necos esset pret, mem ne remorse e sentimentes de culpa. - E por quo il besonat haver figues ta in supra in su vestiere?

 

Il eat a mi librescaf, extendet su manu detra li libres e tirat quelc figues ex ta. Poc figues restat ta. Poy il regardat me, con questiones mut e dolorosi. Yo ne posset dir necos. Afliction e defiation strangulat me.

 

"Quo it es alor?" ruptet ex me li paroles.

 

"Ex u have tu ti-ci figues?" il questionat, con un controlat e quiet voce, quel yo acrimen odiat.

 

Yo strax comensat parlar. Comensat mentir. Yo narrat le que yo hat comprat li figues che un sucragería, un tot guirlande de ili. E ex u hat venit li moné? It venit de un monete-buxe quel yo possedet juntmen con un amico. In it noi hat insertet poc a poc litt monetes queles noi obtenet ci e ta. E apropó - vi li buxe. Yo productet li buxe con li fensura a monstrar le. Nu in it trovat se solmen un billete de deci, nam just yer noi hat comprat li figues.

 

Mi patre escutat, con un visage calm e controlat quel yo in null maniere fidet.

 

"Quant custat li figues?" il questionat con un voce quel esset tro quiet.

 

"Un mark e sixant."

 

"E u tu hat comprat les?"

 

"In li sucragería."

 

"Li quel?"

 

"Che Haager."

 

Evenit un pause. Yo tenet li monete-buxe ancor in frigid fingres. Omnicos in me esset frigid e gelat.

 

E nu il questionat, con un menacie in li voce: "Es to ver?"

 

Yo parlat denov sin pause. Yes, naturalmen it esset ver, e mi amico Weber hat esset in li magasine, yo solmen acompaniat le. Li moné por li pluparte apartenet a il, a Weber, e li moné de me esset un litt quantitá.

 

"Aporta tui chapel," dit mi patre, "noi va ear junt til li sucragería Haager. Il va ya saver ca it es ver."

 

Yo provat subrider. Nu li frigore atinget til mi cordie e stomac. Yo eat in avan e prendet mi blu chapel in li angul. Li patre apertet li vitrin porta; anc il hat prendet su chapel.

 

"Un moment ancor!" yo dit, "lass me exear rapidmen un poc."

 

Il inclinat li cap. Yo eat al lavatoria, cludet it, esset sol, e secur por ancor un moment. Oh, si yo solmen esset ja mort!

 

Yo restat un minute, restat du. It ne auxiliat. On ne morit. On devet resister. Yo apertet li porta e venit. Noi descendet li scaliere.

 

Just quande noi exeat tra li intrada, un bon cose venit al mente, e yo dit rapidmen: "Ma hodie es ya soledí, e che Haager it es cludet."

 

To esset un esperantie, por du secondes. Hasardalmen dit mi patre: "Alor noi ea a su hem por vider le. Veni."

 

Noi eat. Yo pussat mi chapel rect, plazzat un manu in li tasca e provat ear apu il, quam si necos special evenit. Benque yo savet que omni gente regardat me, que yo esset un criminard quem on ducte for, yo provat con un millene de habilitás a ocultar it. Yo fortiat me respirar simplicmen e ínnocentmen; nequi besonat vider quam mult mi péctor serrat. Yo penat a monstrar un expression sin suspection, e a ficter self-evidentie e certitá. Yo tirat un strumpette alt sin besonar it, e subridet, durant que yo savet que li subrise aspectet terribilmen stupid e artificial. In mi interiore, in mi gúttur e intrallia, sedet li diábol e asfixiat me. Noi preterpassat li albergo, li ferre-forjero, li cochero, li relvia-ponte. Yer vésper yo hat rixat con Weber in ta loc. E li laceration al ocul dolet me ancor! Mi Deo, mi Deo!

 

Sin volentie yo continuat marchar, sentiente spasmas pro li efortie de mantener mi positura. Préter li Graniere del Áquiles, vers Stationstrade. Quam bon e ínnocent ti-ci strade hat esset ancor yer! Ne pensa! Continua! Continua! Noi esset tre proxim al dom de Haager. In ti-ci par minutes yo hat experit li scene in avan quelc centenes de vezes, li scene quel atendet me. Nu noi esset ta. Nu it venit. Ma yo ne posset resister it. Yo restat ta stant.

 

"Nu? Quo es?" questionat mi patre.

 

"Yo ne va intrar," yo dit quietmen.

 

Il regardat me in bass. Il ja savet it desde li comense. Pro quo yo hat to omnicos ludet e penat me tam mult? It significat ya necos.

 

"Ha tu ne comprat li figues che Haager?" il questionat.

 

Yo sucusset li cap.

 

"Ah, it es tal,"  il dit con semblant calmesse. "Alor noi posse retornar a hem."

 

Il conduit se decentmen, e monstrat compatientie vers me sur li strade avan li gente. Ta trovat se un grand quantitá de gente, e chascun moment on salutat le. Un tal teatre! Quam stult, absurd tortura! Yo ne posset esser mersiosi a le pro ti-ci clementie.

 

Il savet ya omnicos! E il lassat me dansar, lassat me performar mi drolleríes sin utilitá, just quam on fat un captet mus dansar in li metall-fil de un trappe ante que on dronat it. Ah, si il hat solmen desde li comense frappat me con un baston sin omni questiones e interrogationes, to vell har esset preferibil a ti-ci quietesse e judicament con quel il incirculat me in me stult rete de menties e lentmen sufocat me. In fine it esset fórsan melior a haver un crud patre quam un tal qui esset fin e rect. Quande tal patres fat lor aparition in histories e pamfletes ili frappat lor infantes terribilmen in un statu de colere o ebrietá, e tande il esset ínjust, e benque li frappada dolet, on posset totvez interiorimen levar li epoles e despecter le. Tal coses ne evenit con mi patre, il esset tro fin, tro ínpeccabil, il nequande esset ínrect! Avan il on devenit sempre micri e miserabil.

 

Con dentes serrat yo intrat li dom avan le e denov ad-in li chambre. Il esset sempre tam calm e frigid, o plutost il dat un tal impression, nam in li realitá il esset, yo sentit it clarmen, tre incolerat. Nu il comensat parlar in su habitual maniere.

 

"Yo vole solmen saver a quel scope ti-ci comedie mey servir? Ne posse tu dir me to? Yo savet ya strax que tui tot pretti historie esset un mentie. Alor pro quo li arlequinade? Tu certmen ne seriosimen considerat me tam stult a creder te dient un tal cose?"

 

Yo serrat li dente mem plu e glotit. Si il vell solmen cessar! Quam si yo self vell har savet pro quo yo fabricat ti-ci historie! Quam si yo self vell har savet pro quo yo ne confesset mi crímine e ne posset demandar pardon! Quam si yo self vell posset saver pro quo yo furtet ti maledit figues! Hat yo volet it, hat yo fat it con consideration e conossentie e ver rasones? Alor esque yo ne regretat li acte? Esque yo ne suffret plu mult sub li cose quam il?

 

Il atendet e fat un tendet expression plen de penosi patientie. Por li duration de un moment li situation esset perfectmen clar a me, in mi ínconscientie, ma tande yo ne vell har posset expresser it in paroles quam yo posse hodie. It esset talmen: yo hat furtet, nam yo serchat consolation in li chambre del patre e, con deception, trovat it vacui. Yo ne volet furter. Ne vidente le ta, yo volet solmen spionar un poc, serchar tra su coses, audir su secretes e aprender un poc pri le. Talmen it esset. E ta jacet li figues, e yo furtet. E strax pos to yo repentet, e suffret li tot die yer in angustie e desesperantie, devet voler morir, hat condamnat me, e poy adoptet nov e bon intentiones. Támen hodie - yes, hodie esset nu diferent. Yo hat li penitentie e omni ti coses savurat, yo esset nu plu sobri, e yo sentit un ínexplicabil ma gigantic resistentie contra li patre e contra omni li coses queles il expectat e exiget de me.

 

Si yo vell har posset explicar it le talmen, il vell har comprendet me. Ma li infantes, egal quam superior ili posse esser al adultes in astutie, sta sol e sin auxilie avan li fate.

 

Rigid con defiation e severi grive, yo restat silent, lassat le parlar inteligenteríes e videt con suffrentie e un strangi sentiment de schadenfreude qualmen omnicos apejorat se plu e plu, qualmen il suffret e esset deceptet, qualmen il apellat in van in li nómine de omni melior coses in me.

 

Quande il questionat: "Alor tu furtet li figues?", yo posset solmen inclinar li cap. Quande il volet saver ca yo sentit remorse, yo ne posset far exear ex me plu quam un debil inclination del cap. - Qualmen il, li grand astut mann, far un tal absurd question! Quam si it ne fat me sentir remorse! Quam si il ne posset vider quam mult li tot afere dolet me e tordet li cordie! Quam si it vell har esset ancor possibil a joyar me pri mi acte e li maledit figues!

 

Fórsan por li unesim vez in mi puerin vive yo perceptet mem presc til li sill del perception e li conscient-devenientie, qualmen sin nómine du parent, mutualmen bon-inclinat mannes posset miscomprender, tormentar e martirisar unaltru, e qualmen li tot rasonament fa necos plu quam versar venen in it, adjunte solmen nov tormentes, crea solmen nov angusties e erras. Qualmen esset to possibil? Ma it esset possibil; it evenit. It esset sin sense, it esset foll, valet solmen li pena a rider e a desesperar - ma it esset talmen.

 

Sat nu con ti-ci historie! It finit se con un posmidí de soledí in quel yo esset serrat in li mansarde. Un parte del terrore del punition esset perdit tra circumstanties queles in fact esset mi secretes. A saver, in li obscur, ínusat mansarde stat un cheste in li profund polve, demí plenat con old libres inter queles alcunes in null maniere esset scrit por infantes. Pussante un tegul tel tegment a un látere lassat li lúmine intrar por li letura. In li vésper de ti-ta trist soledí mi patre successat haver un curt conversation con me just ante dormir quel reconciliat nos. Quande yo jacet in li lette yo sentit li certitá que il hat me completmen pardonat - plu completmen quam yo le.