| 
  • If you are citizen of an European Union member nation, you may not use this service unless you are at least 16 years old.

  • You already know Dokkio is an AI-powered assistant to organize & manage your digital files & messages. Very soon, Dokkio will support Outlook as well as One Drive. Check it out today!

View
 

Cosmoglotta A 077 (jul-aug 1931)

This version was saved 5 years ago View current version     Page history
Saved by Dave MacLeod
on April 7, 2019 at 12:25:30 pm
 

COSMOGLOTTA

  

Oficial organ bimensual del Occidental-Union

 

Consacrat al developation, propaganda e aplication de

 

LINGUE INTERNATIONAL OCCIDENTAL

 

-----

 

 

REDACTION (manuscrites, printates de exchange e por recension) : 

A. Z. RAMSTEDT, Villagatun 25, Helsingfors, Finland. 

ADMINISTRATION (abonnamentes, subventiones, expedition de Cosmoglotta) : 

J. A. KAJS, Wilsonova Il, Brno X Il, Tchecoslovacia. 

 

Annu X N:o 2 Julí-August 1931 (Numeró 77)

 

 

CONTENE: Pri li metodes de printation, de Dr.-Ing. A. Wormser, pág. 57. Complet Grammatica, de K. Janotta, pág. 64. Judéos e pacifisme, de R.N. Coudenhove-Kalergi, pág 67. "Yo vole ancor atender", de Wilhelm Blaschke, pág. 68. Cronica, pág. 70. Anuncies, pág. 72.

 

PRI LI METODES DE PRINTATION

 

de Dr.-Ing A. WORMSER, Offenbach a./M.

 

Rem. del red. Noi have li honore publicar ci infra un original articul, tre interessant e instructiv, pri divers metodes de printation, scrit de un del maxim prominent german specialistes de ti tecnica, nor coidealist Dr-Ing. Arthur Wormser, director del reputat firma de machines de printation, Faber & Schleicher A.G.,, Offenbach a./M. Noi incita li altri coidealistes contribuer per special articules pri lor propri profession, talmen creante professional vocabulariums international. A.Z.R.

 

Chascun die noi omni vide mult printates con textus e images in un o pluri colores. Quelc de ili, quam li jurnales, es simplic textus printat in tre mediocri qualitá. Ma frequentmen on vide magnific ilustrat libres e reproductiones del grand ovres de pictura, de aquarelles e de dessines, queles on presc ne posse distincter del original. Omni ti printates es acceptat sin que on reflecte pri li metodes, per queles ili es productet. It va forsan interessar audir quelc paroles pri li manieres de production de ti coses semblant tam simplic.

 

Multis ne save que existe tri metodes de printation, totalmen diferent. Li superficie printant por images posse esser preparar per li sam fundamental maniere quam li

 

-58-

 

textu del jurnales o del libres, e in altri látere li textus sovent es productet per metodes originalmen adaptat al printation de images.

 

a. Li tri metodes fundamental de printation.

 

Quam on save Gutenberg ha inventet li printation del libres circa 1440 p.C. Ma ja ante su témpore libres ha esset printat per exsculption del tot págine ex un bloc, sive it contenet images sive textu. Li principie del invention de Gutenberg consistet solmen - si on posse usar li parol "solmen" pri un invention de tam imens consequenties cultural - in to que li textus es composit ex distinct lítteres. Ma to ne es quo distincte su metode del du altris inventet plu tard. Omni ti printates, e tis composit de Gutenberg e tis ne composit de su precursores, possede li comun qualitá, que li printant superficie es li maxim alt plan del print-forme. Omni partes del superficie, queles ne deve printar, es excavat talmen, que solmen li superior plan recive color e transmisse it al paper, quande it es presset sur it. Evidentmen li print-maniere es ti, quel chascun hom conosse del stamp de gumme.

 

Li duesim print-metode usa un printform, in quel li max alt plan contene omni ti partes, queles ne deve printar, e li lineas e punctus, queles deve aparir sur li paper, es excavat. Al unesim moment it sembla impossibil printar per un tal metode. Li procedement es li sequent: On aplica li incre sur li tot form, e ta, u it va printar, e ta, u ne. Poy on deprende li incre del plan superficie, frottante it per tampones o, desde quelc annus, per un lineale, nominat raclette. Talmen li incre resta solmen in li excavationes e posse esser transmisset de ta al papere.

 

Un grand diferentie inter li procedement, nominat printa del cavat 1) proque li printant formes es aprofundat, e li unesim metode, nominat printa del alt 2) pro que li printant

 

1) Printa del cavat G. Tiefdruck, A. intaglio, F. impression en creux, I. stampa in rilievo cavo, S. impresión de grabado hondo, Sv. djuptryck, Holl. diepdruk, Tch. tisk z hloubky.

 

2) Printa del alt G. Hochdruck, Buchdruck, A. letterpress printing, F. impression, I. stampa, S. impresion, Sv. högtryck, boktryck, Holl. boekdruk, letterdruk, Tch. knihtisk, typografie.

 

 

-59-

 

superficie del form es li maxim elevat, consiste in to, que on posse excavar un plu o minu grand profunditá, quel es plenat per incre. Durant que per li printa del alt in chascun element del superficie printat li sam quantitá de incre va aparir sur li papere, per li printa del cavat on posse tranmisser plu o minu incre sur li sam element superficial. Si on vole atinger un impression quel es ni nigri ni blanc, ma un nuancie inter li du extremes, in li printa del alt existe solmen li remedie printar micri punctus o lineas plu o minu proxim un al altri. Li homan ocul rejunte ti punctus e lineas e recive li impression de un plu o minu obscur gris. In li printa del cavat on posse aplicar li sam metode, ma in ultra on posse tinter li superficie per plu o minu incre e per to on atinge mult plu elegant e fin nuancies quam per li altri metode, in quel on senti li distinct punctus, benque on mey ne vider les.

 

Ultra li du metodes existe un triesim usant absolut plan superficies. Quande on pensa solmen pri li normal metode de printa del alt, on va astonar, qualmen it es possibil printar sin alcun relief del printform. Li explication es, que li form es tractat per chimical metodes, talmen que quelc partes del superficie recive e transmisse li incre e altri repussa it. Omni save, que it ne es possibil mixter aqua e grassi materiales. Li incre es grassi e pro to on prepara li printant superficie per grassi materiales e continuimen humidifica per aqua li ne printant elementes. Durant que ye li altri du metodes it ne importa qual materiale on usa por li form, ye ti triesim metode on posse preparar it solmen de tre poc materiales, queles ha monstrat lor aptitá. Li unesim material, quel in 177 esset trovat del inventor del procedement, Senefelder, esset un special petre, de quel ti metode ha derivat su nómine generalmen conosset: "litografie", t.e. printa del petre. Ma in li ultim annus li litografic petre es minu e minu usat e vice it on usa lades de zinc o aluminium, queles es minu custosi e have li avantage posser esser flexet e aplicat a un rotant cilindre. Pro to it es plu bon ne plu nominar ti metode per su ancian nómine, ma (paralel a printa del alt e printa del cavat) parlar pri printa del plan o printa chimical.

 

Anc ye ti procedement un cert element del superficie

 

 

-60-

 

posse solmen reciver o ne reciver li incre. It ne es possibil aplicar plu o minu de it. Li nuancies pro to deve esser productet per li sam maniere quam in li printa del alt, t.e. per un dissolution in punctus e lineas. Ma ti triesim procedement have li avantage, que grand superficies posse tre facilmen esser printat sin grand custas.

 

Li ultim procedement ha experit un ulterior developation, quel anc va astonar li ínexperientiat in ti materie. On ne plu printa direct del printform sur li papere, ma unesimmen sur un superficie de cautchuc, e transmisse li printate de ti ci al papere. Ti via semblant complicat e superflui es tre avantagiós proque li cautchuc conserva li printform e proque it presse se in li ínplanitás del papere talmen que on posse printar li maxim fin detallies sur aspri paperes, quo antey ne esset possibil. Ti índirect chimical printa in li tot munde es conosset sub li anglés nómine: offset-print.

 

b. Li procedementes manual del preparation de printformes.

 

Originalmen li printformes por li printa del alt ha esset fat de ligne. Per un acut cultel on exciset li partes, queles ne devet printar, e lassat íntuchat li form del lítteres o li strecs e punctus del dessin. To esset li metode del xilografie o gravura in ligne, quel in li manu de Dürer atinget tant perfection e quel anc hodie es aplicat per mult artistes.

 

Ma it ne vell har esset possibil exciser per ti via li imens quantitá de lítteres besonat por li metode de Gutenberg e particularmen li córpores del distinct lítteres ne vell har resultat con suficent exactitá por esser conjuntet in rect lineas e bon aspectent págines. Un duesim e ne minu important parte del invention de Gutenberg consiste in su metode reproducter mill vezes li sam rectangulari micri córpore contenent in su facie li plastic modell del líttere a printar. Il atinget ti scop per un matricie, insertet in un mulde de fonsion, in quel il posset versar sempre denove un specialmen apt ligation de metalles. To es absolut li sam maniere, quel es sequet in li modern machines de fonderíe e in li machines de compostion.

 

Li excavationes in li printformes por li printa del cavat posse anc esser fat per cultelles e agullies. In supra existe

 

 

-61-

 

li possibilitá covrir li superficie per un strate ínpermeabil por corodent liquides, forgrattar li strate, u li form va dever printar, e finalmen aplicar un process de corosion. Li un maniere nómina se gravura e li altri etcha 1) (o gravura per aqua forti). Ambi es usat ancor nu in li arte e - aplicante metodes por li reproduction del form original - anc por li printation de postmarcas e billetes de moné.

 

Por li printa del plan li preparation manual de print-formes es apartmen simplic. On scri o dessina sur li petre per alcun grassi incre, quel poy es fixat per un process de etchation. On solmen deve egardar - quam céterimen anc ye li altri metodes - que per li printa li dextri e levul látere va esser exchangeat e que consequentmen on deve far omnicos quam reflexet per un spegul, t.e. invertet.

 

Ma li simplic preparation del formes in ti casu permisse ancor un altri procedement. On posse dessinar ne-invertet sur quelcunc papere e transportar li incre sur li printat superficie quam un decalcomanie. It es facil a vider que talmen on posse anc multiplicar un originale e aplicar it in quelcunc loc e combination. Si on printa del original per special incres sur special paperes, on posse transportar li dessin sur li nov plate, u e quant sovent on vole. Pro to on nomina ti procedement, quel es un maxim valorós caracteristic del chimical printation: transport o report. 2)

 

c. Foto-mecanic metodes.

 

Per li manual procedementes on ne vell successar far reproductiones tam simil al originales quam li modern grafica producte les. Tis ha devenit possibil solmen per li aplication del fotografic metodes, queles fa resultar absolut facsimile-images del natura. Ma ci existe un grav desfacilitá: Li fotogramma ne consiste solmen ex blanc e nigri, ma ex omni nuancies de gris inter li du, nominat tones medial, quel ne posse esser productet per li printa del alt e plen. Noi ja ha videt, que ti procedementes in

 

 

1) etchar A. to etch, G. ätzen, Sv. etsa, Tch. leptati.

2) transport o report  G. Umdruck, F. report, I. trasporto, riporto S. transporte, reporte, A. transfer, Holl. overdruk, Sv. övertryck, Tch. pretisk.

 

 

-62-

 

li locs printant o recive li incre o ne, e que solmen li printa del cavat permisse li aplication de plu o minu incre in un cert element del superficie. Pro to solmen ti ci permisse li printation de ver medial tones, ye li altri du on es fortiat printar imitat tales, consistent in veritá ex micri punctus plu o minu grand. Except in li dial jurnales, u pro li mal paper ti punctus deve esser fat relativ grand, li laico generalmen ne vide les, ma si on prende un lupe, on strax remarca les in presc omni printat images.

 

Nu, qualmen on preveni del medial tones del fotogramma a ti dissolution in punctus necessi por li printa? Li process ductent al dissolution ha esset inventet de Meisenbach in 1880 e es un del maxim interessant in li tot poligrafica. Ma it ne es tre facil a explicar.

 

It reposa sur un qualitá del luce, nominat difraction o inflexion (quel ne deve esser confuset con li refraction). Si un radie de luce preterpassa un acut coste, it ne da un acut ombre pro que un parte de it es flexet talmen que it intra in il obscur spacie. Li consequentie de ti fenomen es que un micri quadratic apertura ne da sur un plan, insertet in li via del radie, un simil quadrat iluminat, ma un plu grand tal con contura índistinct, pro que li maxim mult radies es tre poc inflexet, e minu e minu de ili es flexet plu e plu. Ma plu fort es li luce passant per li apertura, plu mult radies es fortmen difractet e consequentmen li spacie iluminat apari plu grand. Si nu noi ne prende un sol apertura quadratic in li plen luce del sole, ma un scren consistent ex milles de tal aperturas e inserte it in un fotografic camera ye un distantie de un a du centimetres del fotografic plate, noi recive in ti plate un nigration in distinct punctus plu o minu grand, dependent del quantitá de luce, contenet in un cert parte del image quel noi fotografa. Ti principie del process es supersedet per li influentie del form del diafragma usat, talmen que li blanc e nigri punctus resultant ne plu es quadratic quam on devet expectar, ma rond.

 

De un tal screnat image sur li plate fotografic on posse nu far copies sur li print-plates sensibilisat per convenient chimicales, queles en indurat per li luce. Li ulterior tractament per materiales corodent por excavar li partes

 

 

-63-

 

ne printant ye li printa del alt e per grassi incres ye li printa del plan es nu logic e self-comprensibil in li teorie, benque in li practica solmen tre capabil e experiantiat specialistes atinge bon resultates in li production de autotipes, quam on nomina li screnat reproductiones printat de fotografic tones medial.

 

d. Printation in colores.

 

In un facsimile-reproduction de un oleo-pictura o de un aquarelle eveni mill nuancies e tamen on posse inrular un dat printform solmen per un sol incre. On deve do far usa de un conosset fisical fact t.e. que omni nuancies imaginabil es composit del tri fundamental colores: yelb, blu e rubi e inultra de blanc e nigri in diferent quantitás. Pro que li paper sur quel on printa es blanc, quar incres sufice por producter omni nuancies evenient, si li print-formes contene li complet scale del perfect blanc al maxim fort color. Ye li autotipic printa del alt on successa far tal formes desde mult annus e consequentmen it es quasi normal operar con quar colores ye ti procedement e por minu valorós labores aplicar mem tri colores solmen, forlassante li nigri o profundore quam on di. Li printa del cavat per li fact que it posse chargear plu o minu incre sur li paper da tant contrastós images que ye it li tricoloric printates es li regul. Ma ye li offset-printa solmen in li ultim annus on atinge per quar colores images equivalent al altri metodes. Antey six til ott colores esset aplicat per que un o altri color esset fendet in du nuancies de diferent obscuritá.

 

 

Naturalmen anc li extration del fundamental colores ex li nuancies del originale deve esser fat per fotografic metodes. Qualmen to eveni es comprensibil si on memora li parol: regardar li munde per un rosi oculette. Quande on inserte un colorat vitre inter li object e li ocules, omni altri colores quam ti del vitre es absorptet e on vide un monocrom image t.e. quam si it vell esser pictet per un sol color. Por far li fotografic color-extrationes on deve fotografar li original tri vezes. Chascun vez on interposi un filtre de altri color e talmen on obtene tri diferent partial images, queles per li insertion de un scren normarmen es strax dissoluet in

 

-64-

 

punctus. Si on ne vole far un tricromie (t.e. un tricoloric image), ma un quadricromie on adjunte un quaresim screnat image exposit sin filtre. E si finalmen on deve fender un color in diferent gradus, on fa pluri expositiones per li sam filtre, ma alternante li dura de exposition.

 

Generalmen li printmachines es arangeat talmen que ye un passage del folie on posse printar solmen un del incres necessitat; li folie de paper deve do esser inductet in li machine tant vezes quant es li númere del colores a printar. E chascun vez li printation deve evenir absolut exactmen al sam loc, altrimen li finesses del image es disterget e li resultate have un tre desagreabil aspect. Ma li modern tecnica del construction de machines ha successat assecurar un absolut registre, quam on nomina li complet coincidentie del diferent colores. Hodie on posse far passar un folie deci vezes per un offset-machine, essent li maxim rapid print-machine, con velocitá de 4000 grand folies per hor. Támen li registre del colores es perfect.

 

*

 

Forsan li precedent explicationes va haver li resultate, que li letores in futur va regardar li printates, venient in lor manus, con un poc plu respect quam til nu, e que ili va esser grat al generationes de tecnicos, qui ha developat li procedementes talmen que on nu posse distribuer modic printages de alt qualitá in li tot munde. Alor yo va esser content pri li success de mi micri contribution al creation de un professional nomenclatura in Occidental.

 

COMPLET GRAMMATICA.

Composit de K. JANOTTA

(9-esim continuation)

 

D. Prefixes (Continuation).

 

Extra- (preposition) servi (a) por marcar li exterioritá: (commission) extraparlamentari, (medies) extraleyal, extraordinari; (b) por augmentar li signification de mani paroles por marcar li extraordinaritá: (torte) extrafin, extraqualitá.

 

For- (preposition) posse esser usat por indicar un alontanation in li sense local: for-currer, -ducter, -ear, -jettar, -mover, -portar, -prender, -tirar, -viagear. Ma pro que ti derivates nequam es international (ad maxim D:

 

 

-65-

 

cp. "fortlaufen, fortführen, fortgehen", ma solmen pri li prefix e ne pri li radicas), e pro que ili posse causar miscomprenses por angleses (nam li prefix A fore- have un signification temporal), it es plu bon usar in vice del derivates per for- plu international paroles, quam p.ex. forcurrer escapar, fuir: forducter = ab-, conducter: forear = departer, absentar se, escapar.

 

Ho- forma (con terminos temporal) adverbies indicant li témpor del parlant (adverbies de simultanitá): ho-annu, hoclocca, hodie, homatine, homensu, honocte, hosemane, hosemestre, hotempore, hovesper, hovece.

 

In- (preposition) sin accentu, ne confusibil con li prefix negativ ín-, indica (a) con temas verbal "un movement de extern ad intern", (b) con temas nominal it producte verbes factitiv. Assimilation tonal ante l, m, r: im- ante b, (m), p.

 

Exemples ad (a) con assimilation total: illusion, immanent, immerger, immigrar, irrupter; im-: importar, impregnar, impression, imputar, in-: includer, infecter, influer, ingredir (ingredientie), injecter, inscrir, inscruvar, insister, inspecter, invader.

 

Exemples ad (b) con assimilation total: illuminar, immatricular, -in: inamorar, incarcerar, indurar, infiltrar, inflammar, infornar, inhalar, inhumar, innovar, inocular, inradicar, int(h)ronar, inundar, invaggonar.

 

Ín- (prefix ínseparabil) sub accentu, indica con adjectives (inclusiv li participies, si ili have un sense plu adjectivic quam verbal-temporal) li negation del nation; it es assimilabil in li sam maniere quam li preposition in- immediatmen tractat in supra. Assimilation total: ílliberal, íllimitat, ílloyal, ímmatur, ímmediat, ímmeritet, ímmobil, ímmoral, ímmortal, írrational, írregulari, írreligios, írreparabil; ím-: ímpar, ímpenetrabil, ímperfect, ímpolit, ímponderabil, ímpremediat, ímpur; ín-: ínaccurat, ínactiv, ínarticulat, íncapabil, íncaut, íncoherent, íncompetent, íncorrect, íncredibil, íncurabil, índeclinabil, índiscret, ínevitabil, ínexact, ínfallibil, ínfidel, íngrat, ínhabil, ínhuman, ínjust, ínnavigabil, ínnocent, ínnormal, ínquiet, ínsensibil, ínseparabil, ínsolid, ínstabil, íntolerant, íntransitiv, ínvalid, ínvariabil, ínvisibil. On mey egardar li explicationes che non- in infra.

 

Inter- (preposition) significa (a) "in li medie de": intercalar, interceder, intercellulari, intercommunal, intercontinental, interfoliar, interfoliari, interjection, interlineari, interludie, intermitter, intermontan, intermundan, international, interpellar, interpolar, interpunction, interregnum, interrogar, interrupter, interstellari, intervall, intervenir, intervertebral: (b) con verbes reflexiv it indica un action reciproc - "far se reciprocmen": interalimentar  se, interchangear se, intermaritar se, interlaudar se, intersuccurser se.

 

Mis- indica "ne just, ne convenient, fallient, fals": misalliantie, misapplicar, misaudir, miscantar, mischance, miscomprender, misconosser, misconsiliar, miscorrecter, miscrescer, misdatar, misderivar, misdirecter, miseducar, misestimar, misexpresser, misfider, misformat, misfortun, misguidar, misinformar, misinterpretar, misjudicar, misparlar (errar parlante), mispassuar, misposir, mispreciar, misprense, misprintar, mispronunciar, misquotar, missuccess, miston (= dissonantie), mistraducter.

 

Ne- (conjunction), prefixet al pronomines e pronominal adverbies relativ, it forma pronomines e adverbies negativ: assimilation a nec- ante vocales: on mey comparar in infra li VI-m capitul, parte D.

 

-66-

 

Non- es usat quam negation in vice de -ín ante substantives e sovente anc ante adjectives: nonarrive, noncombattent, noncomplacentie, nonconductor, nonconform(itá), noncontagios, concontent(itá), noncooperation, nonelection, nonfumator, noninterlinear (= compress), nonintervention, nonpayament, nonperformantie, nonsense, nonsolution, nonsubmission. It es usat con avantage ante participies e altri adjectives con un verbal radica por evitar un possibil confusion in parlada con li local prefix in-, nam on ya ne audi li grafic accentu del negativ prefix -ín; talmen on posse distincter: (in)corporat e non(in)corporat, indentat e nondentat, (in)habitabil e non(in)habitabil, impenetrabil e non(in)penetrabil.

 

Non- es minu emfatic quam -ín. Non- es solmen negativ, indicante, li absentie de alquo; ín- es quasi-positiv, aludente li presentie de alcun oposit qualitá. Ples comparar: non-religios e írreligios, non-christian e ínchristian, non-famos e ínfamos, non-professional e ínprofessional, non-europan e íneuropan, etc.

 

Ob-: ti prefix es ne plu sentibil e ha perdit su fortie creativ; it es ínproductiv e existe solmen in paroles traditional. It es mentionat ci solmen pro motives de sistematica, precipue por demonstrar li leges de assimilation. It significa "vers, contra, reciprocmen, unaltru", assimilat ante c, f, p; o- ante m: quelcvez os- ante t: obducter, objecter, obligar (ligar mutualmen), obrogar, obseder, observar, obstructer, obtener; omisser; occasion, occident, occupar, occurrer, offensive, offert, officie, opposition, oppresser; ostentar.

 

Per- (preposition) significa "tra", trans-, til fine": percepter, percurrer, percusser, perfect, perforar, permaner, pernoctar (= passar li nocte), permutar, perquisiter, persequer, persister, perspective, perspirar, perstudiar, persuader, perusar, perverter (pervers), pervenir.

 

Pos- (preposition), in paroles scientic o historic post-: posscrit o post-scri(p)t, pos(t)datar, pos(t)diluvial, postfeste, pos(t)guerran, posthum, posmidi, postludie, postposition.

 

Pre- significa "ante, avan", do con aplication tam local quam temporal, e have metaforicmen anc un signification de valore superior; pre-adamic, precaution, predestinar, predir, predisposition, predominantie, pre-existentie, prehistoric, prejudicie, preludie, prematur, prepotent, preponderant, pre-payar, presider, prescientie, presupposir, prevaler, prevenir, previder.

 

Péter- (preposition), in general scrit sin accentu, expresse un move ad avan e al látere del object: pretercurrer, preterear (= preterir, de quo: preterit), preterpassar, pretervehicular.

 

Pro- (preposition) indica un move ad-avan, un projection de intern ad-supra e ad-avan (contrari a re-): proceder, proclamar, procurar, producter, progresser, projecter, prolongar, pronunciar, proposir, prospect, provenir, provider (providentie), provocar.

 

Quasi- (adverbie) expresse un semblant similitá: quasicontrat, quasicosa, quasidelict, quasiexception, quasinobilitá, quasiofficial.

 

Re- significa (a) un move retro al comensa (contrari a pre- e pro-): reacter, redatar, reducter, reflexer, refluer, refuir, refracter, regress, rejecter, rememorar, repugnant, revocar; (b) "de nov": rebaptisar, recapitular, reconosser, reconstructer, reformar, refriscar, regenerar, renascer, renovar, reorganisar, repetir, reproducter, rescrir, respirar, reunionar, revider, reviventar.

 

Retro- (adverb) expresse quam prefix un movement de avan a retro invers al direction del nominat movement: retro-act-er, -iv, retro-bulbari,

 

 

-67-

 

retroceder, retrocession, retrodatar, retroflexion (med.), retrograd, -ar, -ation, retromarchar, retropharyngal (abscess), retro-posir, -pulser, -pussar, retro-spect-er, -ion, -iv, retrovaccin-ation, -e, retrovenir, retroversion (med. e linguist.), retroverter.

 

Se- (prefix ínproductiv, solmen in paroles traditional) significa "separat, isolat, lontan, sin...": secession, secluder, secreer, secur, seducter, selecter, separar.

 

 

JUDÉOS E PACIFISME.

 

Ex "Krise der Weltanschauung" de R.N. COUDENHOVE-KALERGI.

 

Null hasard, que tam mult grand judéos del present es pacifistes, que tam mult grand pacifistes del present es judéos; nam li historic evolution ha fat li judéos a ductores del antimilitarisme: per tradition, civilisation, etos, ration e internationalisme.

 

Li unesim popul de Europa, quel esset desarmat, esset li judéos. Per ili comensat li ínvoluntari demobilisation. Durant secules li céteri popules de Europa santificat, exercit e acutat guerresc instinctes, in contra que li judéos esset excludet de omni militaristic tradition e activitá. Fortiat a ínmilitari existentie, ili depos infantie sentit timore e abomination contra li guerre, quel aportat les misere e persecution... sin jamá indemnisar les per joyes del combatte e triumfes del victorie.

 

Quam cultural popul li judéos es plu old quam li germanic popules de Europa: anc to es un radica de lor pacifisme. Quam in li individual vive li yunesse plu quam li oldesse ama li combatte, egalmen old cultur-popules senti plu pacifisticmen quam yun teles. Anc li judéos unquande, in li passate, havet un era de heroisme: Maccabéos, Bar Kokhba; anc li germanes unquande, in li futur, va esser despectentes de guerre.

 

Al etica de Mose inheret li íncomparabil fortie del judeité obstinar sin armes contra dumillannual opression per un preponderant potentie. Talmen it dat al munde un exemple, qualmen un fier popul, portat per li crede a su ideales, posse mantener se e perseverar in durada, sin apellar al potentie de gladie. Al politic dogma del decision universal per sangue e ferre ili oposit li etic evangelie del decision universal per intelect e crede... e demonstrat

 

Comments (0)

You don't have permission to comment on this page.